ظهره‌وند :

احتمال وقوع کودتا در اسلام‌آباد

به گزارش خبرنگار سیاسی پایگاه خبری ستارگان به نقل از ایلنا، «ابوالفضل ظهره‌وند» کارشناس مسائل شبه‌قاره در تشریح ابعاد سیاسی درگیری‌ها در پاکستان پس از بازداشت نخست‌وزیر پیشین این کشور در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا عنوان کرد: بحران جاری در پاکستان که بیش از هزار و ۷۰۰ کشته و زخمی بر جای گذاشته است بر اساس تحولات این کشور قابل پیش‌بینی بود و از ماه‌ها قبل انتظار چنین رخدادهایی را داشتیم؛ چراکه اسلام‌آباد در معادلات کلی جهان به دلیل نفوذ در افغانستان و همچنین روابط مستقیم با آمریکا و چین می‌تواند یا به نفع این دو کشور و شرکای آنها کار کند یا اینکه علیه آنها گام بردارد. به هر ترتیب با توجه به وضعیت فعلی به نظر می‌رسد که اوضاع می‌تواند از این هم بدتر شود البته در این میان مؤلفه‌هایی وجود دارد. یکی از این مؤلفه‌ها به کمی قبل‌تر یعنی روی کار آمدن عمران‌خان به عنوان نخست‌وزیر پاکستان بر می‌گردد.

وی ادامه داد: او در زمانی که کمپین انتخاباتی خود را فعال کرد بر روی افکار عمومی و به خصوص جوانان این کشور سرمایه‌گذاری کرده بود و مانور‌های خود را در این راستا تعمیق کرد و همین مسأله به موضوعی جدی برای ساختار الیگارش پاکستان و به خصوص نظامیان این کشور تبدیل شد. به یاد داریم که نمایندگان حزب تحریک انصاف پاکستان در پارلمان این کشور به یکباره استعفا دادند و همین مساله موجب شد که دادگاه عالی پاکستان هم واکنش‌های خاص خود را نسبت به این جریان افزایش دهد. این مسائل به علاوه اقدامات عمران‌خان در حوزه سیاست داخلی و سیاست خارجی موجب شد تا منافع احزاب سنتی پاکستان هم مورد تهدید قرار بگیرد و به همین جهت در برخی از شهر‌هایی که آرای انتخاباتی به نفع احزاب سنتی بود یکباره معادلات تغییر پیدا کرد و این آراء به صندوق عمران خان ریخته شد.

سفیر پیشین ایران در افغانستان تصریح کرد: اصل قضیه این است که عمران‌خان توانسته بود انگشت خود را بر روی جامعه ۲۲۰ میلیونی پاکستان بگذارد و بخش اعظمی از این جامعه را با خود هماهنگ کرد که این برای مخالفانش در شهرهای مختلف قابل قبول نبوده و نخواهد بود. در این میان وضعیت پاکستان هم در مقیاس بین‌المللی چندان مناسب نیست. به عنوان مثال صندوق بین‌المللی پول صراحتاً اعلام کرده که پاکستان یکی از بدهکارترین کشورهای جهان به این نهاد بین‌المللی محسوب می‌شود و سوال آنها این است که بودجه‌ها و وام‌های تخصیص داده شده به این کشور چگونه و در کجا هزینه می‌شود؟ این در حالی است که بودجه عمرانی پاکستان چندین سال است که در پایین‌ترین حد خود قرار دارد و از این منظر بحران اقتصادی حاکم بر این کشور هم می‌تواند به نفع عمران‌خان عمل کند و معترضان را به خیابان بکشاند.

وی افزود: اگرچه عمران‌خان حمایت ارتش را جلب کرده بود و توانست با این حمایت روی کار بیاید اما درنهایت مقابل قوای نظامی پاکستان ایستاد و مجموعاً ظرفیتی را شکل داد که هم اعضای تحریک انصاف پاکستان و هم کسانی که ضد ساختار فعلی پاکستان بودند به خیابان‌ها آمدند. تاکنون سابقه نداشته که شهروندان پاکستان در این ابعاد دست به مخالفت سخت با حاکمیت و نیروهای پلیس و ارتش بزنند؛ به گونه‌ای که گفته شده در شهر پیشاور ساختمان رادیو به آتش کشیده شده و همچنین به خانه فرمانده ارتش حمله شد که تمامی این اقدامات نشان می‌دهد جامعه پاکستان به سمت رادیکالیزه شدن پیش می‌رود. اما در این بین منافع غرب و شرق هم مطرح است. زمانی که عمران‌خان نخست‌وزیر پاکستان بود بیشترین مناسبات این کشور با چین شکل گرفت اما حالا ساختار جدید سیاسی و اقتصادی آن با بریتانیا و آمریکا همکاری تنگاتنگی دارند.

این تحلیلگر مسائل سیاسی گفت: به همین دلیل است که می‌گویم بخشی از به هم ریختگی‌های داخلی پاکستان را باید از منظر مسائل سیاست خارجی تحلیل کرد؛ چراکه پاکستان به دلیل شرایط و موقعیت جغرافیایی که دارد و همچنین به علت نفوذش بر طالبان می‌تواند در یک لحظه منافع چین را بر منافع آمریکا ارجحیت بدهد یا حتی خلاف این اقدام و تصمیم صورت بگیرد. از جهتی دیگر به نظرم با غیرقانونی خواندن بازداشت عمران‌خان توسط دادگاه عالی پاکستان، او به یک چهره ملی تبدیل خواهد شد اما در این میان مخالفانش ممکن است سعی کنند سناریو ترور وی را رقم بزنند و این بعید نیست.

ظهره‌وند در پایان خاطرنشان کرد: مخالفان وی ممکن است در ارتش یا ساختار سیاسی و امنیتی پاکستان حضور داشته باشند و حتی ممکن است برای تامین منافع خود کارت بازی‌های مختلفی رو کنند که در اینجا احتمال دارد کودتا شکل بگیرد و این مساله می‌تواند اوضاع را بحرانی‌تر کند. عمران‌خان اعلام کرد که باید مجدداً انتخابات برگزار شود و او خود را همچنان نخست‌وزیر پاکستان می‌داند ولی به هر ترتیب در داخل این کشور مخالفان زیادی دارد. به عنوان مثال وزیر خارجه پاکستان اخیراً در یک موضع‌گیری خارج از مسئولیتش، اعلام کرده که تحریک انصاف یک جریان رادیکال است و معتقدم این مواضع خطرناک به حساب می‌آید و می‌تواند اوضاع را متشنج کند.