سیره سیاسی ائمه اطهار از زبان شهید مطهری /۱۶

چرا امام حسین (ع) قیام و امام حسن (ع) صلح کرد؟

به گزارش خبرنگار سیاسی پایگاه اطلاع رسانی ستارگان ، استاد شهید مرتضی مطهری در ادامه کتاب سیری در سیره ائمه اطهار علیهم السلام به بیان علت صلح تاریخ ساز امام حسن (ع) و قیام حسینی اشاره و می گوید : عواملی در قیام امام حسین (ع) دخیل بودند که با شرایط امام حسن (ع) کاملا متفاوت بود . اولین عامل ، این بود که حکومت ستمکار به صورت آشکار ، از امام حسین (ع) بیعت می خواست و بیعت یعنی قبول خلافت؛ اما زمانی که امام حسن (ع) با معاویه صلح کرد ، اصلا حرفی از بیعت و قبول حکومت و حلافت معاویه نبود .

شهید آیت الله مطهری در ادامه دومین عامل پدیداری قیام سید الشهدا علیه السلام را چنین بیان می کند: عامل دوم، آمادگی کوفه برای قیام بود ! در زمان امام حسین (ع) مردم کوفه آن همه نامه برای امام فرستادند و ایشان را به کوفه دعوت کردند که یعنی آمادگی کامل و لازم را برای قیام امام حسین (ع) داشتند . البته روشن است که این مساله به این معنا نیست که امام حسین (ع) واقعا روی مردم کوفه حساب کنند یا مردم کوفه واقعا بخواهند قیام کنند اما به این معناست که بالاخره این همه اعلام آمادگی،  اتمام حجت و نامه را نمی توان نادید گرفت. اما در زمان امام حسن (ع)چطور ؟! در زمان ایشان اوضاع کوفه ، اوضاع متشتت و متفرقی بود و پر بود از مردمانی با عقاید متفاوت . وضعیت به گونه ای بود که خود امام حسن (ع) هم از بسیاری از کوفیان محترز و بیزار بود و کوفه با وضع خوارج و .. اصلا آمادگی برای قیام و جنگ نداشت.

استاد مطهری در ادامه سومین و مهمترین عامل قیام امام حسین (ع) را بحث امر به معروف و نهی از منکر می داند و می گوید: در آن زمان معاویه از قرار هایی که با حسن بی علی (ع) گذاشته بود ، نافرمانی کرده بود و طی این بیست سال خلافت خود ، به صورت آشکار بر خلاف سیره پیامبر (ص) عمل کرده بود . امام حسین (ع) برای عمل به دستورات پیامبر (ص) و امر به معروف و نهی از منکر قیام کردند . اما در زمان امام حسن (ع) معاویه نه حرف بیعت زده بود و نه گفته بود مرا امیرالمومنین بخوانید ! او فقط ادعا می کرد به خون خواهی عثمان درآمده است و حاضر است تمام سنت پیامبر(ص) و دستورات اسلام را صددرصد عمل کند .

نویسنده کتاب سیری در سیره ائمه اطهار علیهم السلام در ادامه می افزاید: امام حسن (ع) به هدف و نیت معاویه آگاهی کامل داشتند اما مردم کوفه فقط ظاهر و حرف معاویه را می دیدند و اگر امام حسن (ع) دو سه سال می جنگیدند و هزاران نفر هم کشته می دادند ، تاریخ ایشان را ملامت می کرد که مگر قصد شما چیزی غیر از رعایت دستورات اسلام بود که حاضر به کشته شدن هزاران مسلمان شدید ؟ مگر معاویه نمی گفت حاضر است صد در صد مقررات اسلام را رعایت کند ، پس چرا با او جنگیدید ؟ این بدان دلیل بود که ماهیت معاویه هنوز برای مردم آشکار نشده بود ،برای همین  امام حسن (ع) دستور به صلح دادند و همین است که شنیده ایم امام حسن (ع) زمینه قیام را برای امام حسین (ع) فراهم کرده است . چون امام حسن (ع) صلح کردند که روشن شود معاویه زیر قرار خود می زند و مردم از هدف او آگاه شوند . این بدین معناست که اگر امام حسن (ع) تا زمانی که مردم آگاه شدند ، زنده بودند ، قطعا مانند حسین بی علی علیه السلام قیام می کردند !

منبع : سیری در سیره ائمه اطهار علیهم السلام

مولف : استاد شهید مرتضی مطهری

صفحه : ۸۰_۸۷

تلخیص : زهرا ذاکری