سیره سیاسی ائمه اطهار از زبان شهید مطهری /52

چرا مأمون پیشنهاد ولایت عهدی را به امام رضا (ع) داد ؟

به گزارش خبرنگار سیاسی پایگاه اطلاع رسانی ستارگان ، استاد شهید مرتضی مطهری در ادامه ی کتاب سیری در سیر ائمه اطهار علیهم السلام و در بیان موضوع چگونگی پیشنهاد ولایت عهدی از سوی مأمون و پذیرش آن از طرف امام رضا (ع) می گوید : در تاریخ اسلام ،اولین _ و به بعضی تعابیر تنها کسی از آل علی (ع) که لقب ولیعهدی را از عباسیان گرفت ، امام رضا (ع) بود . مأمون عباسی ، امام رضا (ع) را از مدینه به خراسان احضار کرد و از او خواست که ولایتعهدی اش را بپذیرد و در آخر خواهش هایش تبدیل به تهدید های سخت علیه امام هشتم شد . امام رضا (ع)هم ولیعهدی مأمون را از روی اجبار پذیرفتند.

 شهید مطهری در ادامه برای تبیین علت پذیرش ولایت عهدی مامون از سوی امام رضا علیه السلام گوشه چشمی به دوران امامت امام حسن (ع) می اندازد و آن دوران را بار دیگر چنین تشریح می کند.

شباهت پذیرش ولایتعهدی از سوی امام رضا (ع) و واگذاری حکومت از طرف امام حسن (ع) چیست ؟

استاد مطهری در بیان شباهت های دوران امام رضا و امام حسن علیهماالسلام می گوید: برخی می گویند همان مسئله ی صلح امام حسن (ع) برای امام رضا (ع) هم مطرح است . می گویند هردو امام (ع) نوعی سازش با دستگاه خلافت انجام دادند . حالا امام حسن (ع) با خلافت امویان و امام رضا (ع) با خلافت عباسیان . در اینجا استاد مطهری پرسشی مطرح می کند و می افزاید: 

چرا مأمون پیشنهاد ولایتهدی را به امام رضا (ع) داد ؟

شهید مطهری در پاسخ به این پرسش که چرا مامون این پیشنهاد را به امام رضا علیه السلام ارائه داد خاطر نشان می کند: عباسی ها از همان روزی که روی کار آمدند برنامه شان مبارزه با علویان بود . همانطور که امویان با اولاد پیامبر (ص) سر جنگ داشتند ، عباسیان هم با علویان می جنگیدند ؛ اما بخاطر فاجعه ی کربلا ، ظلم های امویان خیلی بیشتر از عباسیان دیده می شد ، اما چه بسا که ظلم های عباسیان بسیار بیشتر از امویان باشد . حالا آیا واقعا مأمون قصد بازگرداندن خلافت به آل علی (ع) را داشت ؟ اگر بخواهیم اینگونه فکر کنیم ، در نتیجه باید به حرفی که از نظر علمای شیعه کاملا غیر قابل قبول است استناد کنیم ، یعنی بگوییم مأمون امام رضا (ع) را مسموم نکرد و امام رضا (ع) با مرگ طبیعی از دنیا رفتند .مأمون به «شیعه ی امام کش» معروف است . همانطور که بسیاری از مردم کوفه شیعه بودند و امام حسین (ع) را شهید کردند ، مأمون هم دم از تشیع می زد اما امام رضا (ع) را مسموم کرد .

در ادامه استاد مطهری می افزاید :همین مسئله ی تشیع مأمون باعث شد بسیاری از مردم باور کنند مأمون از روی خلوص نیت،  امام رضا (ع) را ولیعهد خود کرد ، اما اگر قضیه به این شکل بود قطعا عکس العمل امام رضا (ع) در پذیرش ولایتعهدی به این شکل نبود.

منبع : سیری در سیره ائمه اطهار علیهم السلام

مولف : استاد شهید مرتضی مطهری

صفحات : ۱۶۹_۱۷۶

تخلیص : زهرا ذاکری