سعید جلیلی در گفت‌وگوی ویژه خبری؛

مسکن و ارز و دریا، از برنامه تا اجرا!

به گزارش خبرنگار سیاسی پایگاه اطلاع رسانی ستارگان به نقل از حیات طیبه، نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری در پاسخ به سوالی درباره برنامه هفتم اظهار کرد: الان که عضو هیات عالی نظارت مجمع تشخیص مصلحت نظام هستم، لازمه‌اش این است که تمام این برنامه را مطالعه و درباره‌اش بحث کنیم. درباره انطباق با سیاست‌های رهبری بر آن کار کردیم. دولت جدید شروع کارش با برنامه هفتم است. این همزمانی‌ فرصت ارزشمندی است تا کار خود را با آن شروع کند؛ برنامه‌ای که تبدیل به قانون شده و مبنای کار است.
اگر کشور می‌خواهد پیشرفت کند، لازمه‌اش برنامه است
جلیلی افزود: اگر کشور می‌خواهد پیشرفت و جهش داشته باشد، لازمه‌اش برنامه و باور به آن است. اوایل برنامه ششم، دولت وقت چندان اعتقادی به آن نداشت و معتقد بود که این برنامه را دنبال نمی‌کند. در آن هشت سال فقدان این برنامه باعث شد فقط ۳۰ درصدش اجرا شود و این باعث رشد منفی شد.
وی ادامه داد: در خود برنامه وظایفی به دولت محول شده که مجدد باید برنامه بنویسد. این نشان می‌دهد که دولت باید به برنامه اشراف داشته باشد. یکی از موضوعاتی که من بر آن تاکید دارم که باید سرعت بخشیده شود و سریعا برنامه اجرا شود.
نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری بیان کرد: اینکه چرا برنامه‌ها اجرا نمی‌شود را مطالعه کردم. ۶ برنامه بعد و ۶ برنامه قبل از انقلاب داشتیم. مثلا سال ۳۷ برای نوشتن برنامه گروهی از دانشگاه هاروارد دعوت می‌شوند تا آن را بنویسند و سال ۴۱ کتابی به نام برنامه نویسی در ایران می‌نویسند.
جلیلی گفت: آنها بحث‌هایی را درباره برنامه‌نویسی در ایران مطرح می‌کنند. متاسفانه با اینکه این کتاب در آن سال‌ها نوشته شده، اما کماکان این بحث‌ها وجود دارد. فقط برنامه را خواندن مهم نیست، بلکه باید به برنامه و موانع موجود اشراف داشت و حرکتی کرد تا موانع رفغ و برنامه محقق شود. برنامه قبل ۳۰ درصدش اجرا شده است. متاسفانه در ۸ سال دهه ۹۰ طبق گزارش خود دستگاه‌های دولتی برنامه اجرا نشده است.
برنامه هفتم منافع عده‌ای را به خطر می‌اندازد
او درباره پیشرفت اقتصادی اظهار کرد: زمانی که سیاست‌های برنامه نوشته می‌شد و بعد رهبر انقلاب ابلاغ کردند یک سری اهداف تعیین شد. برخی از دوستان در همان زمان اعتقاد داشتند که آیا ممکن است؟ ما با ساعت‌ها مطالعه جمع‌بندی‌مان این بود که این اهداف قابل تحقق است، اما کار جدی می‌خواهد.
نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری بیان کرد: در برنامه هفتم گفته شده است که ۱۵ بند باید تا یکسال نوشته شود و نباید این را پشت گوش انداخت. این برنامه منافع عده‌ای را به خطر می‌اندازد و مانع می‌شود. من موضوعی را در ابتدای دولت آقای رئیسی به ایشان ابلاغ کردم درباره ضایعات نفتی که دو تا چهار درصد است و گفتم که راه حلش سامانه برخط است و قرار شد در برنامه هفتم ذکر شود، اما در این برنامه نیامده بود که ایشان پیگیری کردند و بعد آمد، اما باز کافی نیست. این موضوع جدید است، زیرا جلوی چند میلیارد دلار اتلاف منابع کشور را می‌گیرد.
جلیلی افزود: اگر بحثی در باره برخی موضوعات مانند کاهش تووم و رشد ۸ درصد می‌شود لوازمی دارد که بسیاری از آنها در برنامه آمده است، مثلا مدیریت بازار ارز و قابل پیش‌بینی بودن سیاست‌های اقتصادی و حاکمیت دلار که اینها وظیفه رئیس‌جمهور است.
 
حاکمیت ریال باید جدی گرفته شود
نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری اظهار کرد: برای مثال در موضوع ارز صحبت شد و من با همکارانم در دولت سایه ده‌ها ساعت‌ها فرایند گردش ارز در داخل کشور را بررسی کردیم و اینکه چه چیزی باعث میشود اخلال در بازار ارز ایجاد شود.
وی ادامه داد: در برخی جاها ایراد‌هایی وجود دارد که باید به آنها مسلط بود. برای مثال اگر می‌گوییم بازار ارز باید ثبات پیدا کند لازمه اش این است که بدانیم منابع و مصارف ارزی چیست. یکی از اشکالات در بازار این است که مثلا یک واردکننده ثبت سفارش می‌کند، وزارت صمت این کار را می‌کند، اما باید دید که ثبت‌سفارش‌ها بر چه مبنایی است.
جلیلی اضافه کرد: وارد کننده، چون اطمیان می‌یابد از تخصیص ارز در بازار ارز میخرد، همین به بازار شوک وارد می‌کند. یک تقاضایی به بازار وارد می‌شود که بعد از مدتی هم مجدد این ارز به بازار وارد می‌شود، این یعنی فاصله بین تخصیص و تامین ارز. باید مسلط بود.  واحد پول ما ریال است و باید حاکمیت ملی پول هر کشوری برتامه داشته باشد. یکی از اولویت‌های جدی من این است که این حاکمیت ریال باید جدی گرفته شود و این یعنی دولت مقتدر.
 
نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری اظهار کرد: بانک‌ها از جیب مردم خلق پول می‌کنند و بعد تسهیلات به شرکت‌های خود می‌دهند. در نظامی که بانکداری منسجم است باید دید که اعتبار به کدام سمت میرود. 
برخی با درآمد‌های نجومی مالیات نمی‌دهند
وی در پاسخ به سوالی درباره درآمد‌های مالیاتی گفت: یکی از موضوعات مهم نگاه به مالیات است. برخی معتقدند که این سیاست برای کسب درآمد است، اما مهمتر از آن این است که ابزاری برای عدالت و سیاست‌گذاری است. اگر نگاه کامل به برای مقابله با واردات غیر ضرور داشته باشیم، به بازار نظم و به اهداف اقتصادی جهت می‌دهد.
جلیلی ادامه داد: یکی از موضوعاتی که مظرح می‌شود این است که مالیات به مردم فشار می‌آورد اتفاقا مالیات فشار را از مردم کم می‌کند. می‌بینید که برخی با درآمد اندک مالیات می‌دهند، اما برخی با درآمد‌های نجومی مالیات نمی‌دهند.
نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری اظهار کرد: دولت مقتدر باید عادلانه از همه افرادی که درآمد دارند، خاصه افرادی که وارد معاملات صوری می‌شوند مالیات اخذ کند. همین ده درصد هم که گفته شده باید به درآمد‌های مالیاتی بدل شود، اگرچه در برخی کشور‌ها ۱۴ درصد است.
در کشور مشکل کمبود زمین نداریم
وی در پاسخ به سوالی درباره مسکن گفت: مسکن یکی از موضوعات اصلی کشور ماست. همین امروز بیرجند بودم و همین جا هم از مردم خراسان تشکر میکنم. ما در کشور مشکل کمبود زمین نداریم، بلکه مشکل انحصار و تبعیض زمین است و اینکه ۲ دهم درصد اجازه داده شد که به محیط سکونتگاهی اضافه شود که در برنامه هفتم مقدمه آن چیده است.
جلیلی ادامه داد:  یعنی ۳۳۰ هزار هکتار برای ساخت مسکن در اختیار می‌تواند داشت، بنابراین مشکلی در تامین زمین نداریم. اما نکته مهم این است که مسکن را نباید تک بعدی نگاه کرد، یعنی اگر برای کسی مسکن تهیه می‌کنیم باید دید که اشتغالش چه می‌شود؛ یعنی باید دید که تقاضا کجاست، بلکه باید فراتر دید که نسبت تامین مسکن با موضوع آمایش سرزمین نگاه کرد.
نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری اظهار کرد: یکی از مسائل مهم  سیاست‌های رهبر انقلاب در زمینه سیاست‌های دریا محور است، یعنی یک نگاه اقتصادی استفاده از ظرفیت دریا. الان سهم ما نسبت به سایر کم است. نگاه به مسکن زمانی می‌تواند موثر بشود که برای افراد محل آرامش تهیه کنیم.

در کنار کشاورزی. مسکن فقط یک خوابگاه نیست، بلکه مجموعه‌ای از بحث‌های فرهنگی و اجتماعی هم به همراه دارد. ما مشکل انحصار زمین داریم. وقتی این حل شود دست ما باز می‌شود.
جلیلی گفت: یکی از موضوعات مهم که کمک می‌کند استفاده از فناوری‌های ارتباطی است، یعنی دولت هوشمند و دولت فوق هوشمند. دولت فوق هوشمند یعنی دولت به شما مراجعه می‌کند و می‌گوید شما می‌توانید این وام را بگیرید و این باعث می‌شود که در ادارات معطل نشوند. ما این پیشنهادات را به دولت دادیم. ماشین دولت باید حرکت کند.
 
 
۴۰ هزار شناور داریم که از تنگه هرمز عبور می‌کنند
نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری اظهار کرد: بهره وری چند مولفه دارد. نیروی انسانی، مدیریت، فناوری و سرمایه که ما تمام اینها را داریم. ما ظرفیت‌های بسیار خوبی در سواحل مکران داریم. در سواحل مکران مجموعه‌ای از فرصت‌های دریایی وجود دارد. در بندرعباس ما مجموعه بزرگی داریم که کارشان تعمیر و ساخت کشتی است و زیرساخت‌های خوبی هم دارد. 
وی افزود: در درون دولت با انسجام باشد تا از ظرفیت‌های درونی استفاده کند. ما ۴۰ هزار شناور داریم که از تنگه هرمز عبور می‌کنند و سهم ما دو درصد است، در حالی که تا ۱۰ میلیارد دلار می‌تواند باشد. در شیلات و سایر عرصه‌ها مانند نفت و گاز دریایی باید این ظرفیت‌های مغفول فعال شود. برخی از کشور‌های مشابه ما ۴۶ درصد از اقتصاد خود را با دریا تامین می‌کنند.
وی افزود: در سواحل مکران ظرفیت‌های گردشگری بسیار خوبی داریم، برای مثال کوه‌های مریخی هنوز بکر و دست نخورده است در حالی که مردم آنجا برای همکاری آماده هستند. ما باید به مردم نقش دهیم. ما تجربه ده ساله داریم که دولت نباید بنگاهداری کند و باید این را به مردم واگذار کند و دولت هم نقش نظارتی خود را داشته باشد نه نقش اجرایی.
جلیلی ادامه داد: ما در ده سال قبل این را بررسی کردیم و مواردی داشتیم که به این اسم برنامه ریختند، اما ناموفق بوده است، مانند هپکو، ماشین سازی تبریز و.. زیرا مردمی سازی به شکل درستی انجام نشد.  
نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری اظهار کرد: من یادم است که در هپکو کارگران می‌گفتند در سال ۸۶ حدود ۱۸۰۰ تا ماشین سنگین می‌کردند در حالی که رسید به ۸ تا. مردمی شدن و بهره وری لازمه‌اش اجرای درست است یعنی کسی که این اقدام را انجام می‌دهد باید اهلیت داشته باشد. یکی از موضواعت مهم در مردمی‌سازی دولت اجرای آن است و صرف یک برنام درست کافی نیست، بلکه باید دید که چگونه اجرا می‌شود.
 
دشمن معتقد بود خرید نفت ایران باید تحریم شود که موفق نشد
جلیلی در پاسخ به سوالی درباره اجرای بهینه سازی بیان کرد: من در سال‌های ۹۵ تا ۹۶ موضوعاتی را مطرح کردم. دشمن معتقد بود که خرید نفت ایران باید تحریم شود که ناموفق بود و در دولت شهید رئیسی با قدرت این مسیر طی شد تا جایی که در مجلس سنا گفته شد قرار بود ایران یک بشکه هم نفت نفروشد، اما الان ۲ میلیون رسیده است، اما من حرفم این است که چرا باید نفت بفروشیم؟، زیرا بسیاری از خریداران ما نفت را میخرند و فرآورده می‌کنند و دوباره به ما می‌فروشند.
نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری اظهار کرد: ما الان در منطقه ۱۳۵ میلییارد دلار فقط بازار داریم، بنابراین باید به جایی برسیم که نه تنها نفت نفروشیم بلکه این را به فرآورده تبدیل کنیم و بفروشیم. مردم اگر بدانند سرمایه خود را در انرژی و... قرار دهند و درآمدشان افزایش می‌یابد در این مسیر سزمایه گذاری می‌کنند. اگر مردم را در مدیریت مصرف سهیم کنیم اثار بسیار خوبی دارد که در وقت‌های بیشتر توضیح خواهم داد.