حماسه حسینی از دیدگاه شهید مطهری/ 18

حماسه ؛ برجسته ترین کلید شخصیت حسین بن علی (ع)

به گزارش خبرنگار سیاسی پایگاه اطلاع رسانی ستارگان ، استاد شهید مرتضی مطهری در جلد اول کتاب حماسه حسینی ، پس از شرح حماسه ی مقدس کربلا ، به شخصیت مقدس حسین بن علی علیهماالسلام پرداخته و می گوید: حسین بن علی (ع) خود، یک روح بزرگ و مقدس است ! اساساً روح که بزرگ می‌شود تن به زحمت می افتد ؛ و روح که کوچک می‌شود تن آسایش پیدا می‌کند. روح بزرگ، آرزو می‌کند در راه هدف الهی و هدف انسانی خودش کشته شود . زمانی که روح بزرگ می‌شود ، خواه ناخواه باید در روز عاشورا چند هزار ضربه به بدنش وارد شود . تنی که زیر سم اسب ها لگدمال می‌شود ، باعث پرواز روح مقدسی همچون روح حسین (ع) به سوی عرش می‌شود .

استاد مطهری سپس به طرح پرسشی در این رابطه پرداخته و تاکید می کند : چرا هر کشته ای را شهید نمی‌گویند ؟ چرا دور نام شهید را هاله ای از نور گرفته است ؟ چون شهید کسی است که روح بزرگ و مقدس دارد و در راه عقیده کشته شده است ! شهید کسی است که هر قدمش برای حق و حقیقت بوده است نه از سر خودخواهی ! شهید به خون خودش ارزش می‌دهد و بدن مادی خود را قربانی رسیدن به خدا می‌کند !

مولف کتاب حماسه حسینی ادامه می‌دهد : هیچکس به اندازه ی شهدا به بشریت خدمت نکرده است ! زیرا اگر شهدا نبودند مثل این می‌ماند که برای نوشتن شعر ، چراغ و شمعی روشن نباشد ! باید چراغ و شمع باشد تا هرکس بتواند کاری را در جهت رشد بشریت انجام دهد ! و حسین بن علی (ع) کسی است که تماماً در راه عقیده و با هدفی پاک و منزه به شهادت رسید تا چراغی باشد برای زندگی ما .

شهید مطهری ادامه می‌دهد : روانشناس‌ها و افراد بیوگرافی نویس ، معتقدند هر کسی یک کلید شخصیت دارد که با پیدا کردن آن می‌توان سراسر رفتار های او را توجیه کرد . که البته پیدا کردن کلید شخصیت فرد ، کار بسیار دشواری است ! متفکری مصری در کتابش اظهار نظر می‌کند : من کلید شخصیت علی (ع) را در فروسیّت پیدا کرده ام . فروسیّت یعنی مردانگی و مردانگی بالاتر از شجاعت است . در سراسر زندگی امیرالمومنین (ع) ، چه در محراب چه در جنگ و چه در محیط خانواده ، روح مردانگی وجود دارد ! البته ملای رومی ، هفتصد سال قبل از این متفکر مصری، به این نکته پی برده بود .

استاد در ادامه با بیان لطیفی به یافتن کلید شخصیت حضرت حسین بن علی اشاره و چنین می گوید : ادعای پیدا کردن کلید شخصیت حسین بن علی (ع) ، ادعای بزرگی است و من هم جرئتش را ندارم ؛ اما می‌توانم بگویم در همین حدی که من سیره زندگی اباعبدالله (ع) را و مخصوصا واقعه ی عاشورا را مطالعه کرده ام ، می‌توانم یگویم کلید شخصیت حسین (ع) ، حماسه است ! عظمت و صلابت و ایستادگی و حق پرستی است !

شهید مطهری سپس با اشاره به روایتی که تصریح دارد زمانی که مردم از سیدالشهدا (ع) خواستند یکی از سخنان پیامبر را که شخصا شنیده اند ، برای شان نقل کنند، به پاسخ امام سوم شیعیان در این خصوص پرداخته و اظهار می دارد: امام حسین (ع) فرمودند : خدا کارهای بزرگ و مرتفع را دوست دارد و از چیزهای پست بدش می‌آید . رفعت و عظمت را ببینید! که وقتی می‌خواهد سخنی از پیامبر (ص) هم نقل بکند ، این سخن ویژه را انتخاب می‌کند . شعر ها و سخنانی که از حضرت حسین (ع) به‌ ما رسیده است بسیار محدود است ، اما در همین تعداد ، به طور واضح،  حماسی بودن روح حسین علیه السلام را می‌توان مشاهده کرد . مانند سخن معروف ایشان که می‌فرماید: مرگ با عزت از زندگی با ذلت بهتر است .

مولف در ادامه خاطر نشان می کند: امام حسین (ع) می فرمایند : دنیا و همه چیز آن ، برای کسی که بخواهد دنیا را هدف خود قرار دهد و بنده ی آن باشد مانند لماذه است . لماذه یعنی تکه غذای باقی مانده در دهان و لابلای دندان ها . یعنی امام حسین (ع)،  یزید و ملکش را ، دنیا و مافیهایش را ، لماذه می‌داند !! امام حسین (ع) ادامه‌ می‌دهند : ای مردم ، در دنبا بجز خدا چیزی پیدا نمی‌شود که ارزش این را داشته باشد تا شما جان و نفس خود را به آن بفروشید ! پس آزادمرد باشید !

شهید مطهری به روایت دیگری در زندگی سراسر حماسی امام حسین علیه السلام پرداخته و می افزاید: امام حسین (ع) در مواجهه با ابوذر غفاری که عثمان او را تهدید به قتل کرده بود می گوید :« توصیه من به شما این است که مبادا در مقابل فشارها و ظلم ها اظهار ناتوانی بکنی ! به خدا پناه ببر و از او مقاومت طلب کن .» این چه روحیه ای است که در تمام سخنان اباعبدالله (ع) وجود دارد و در سراسر وجود ایشان موج می زند و متجلی می‌شود ؟!

مولف کتاب ادامه می دهد: زمانی که امام حسین راهی کربلا شدند ، بسیاری از مردم از ایشان درخواست نرفتن کردند و هشدار خطر به ایشان دادند ولی امام حسین (ع) در جواب آن‌ها شعرهایی خواندند که سراسر این اشعار، تجلی حماسه است و روح حماسی سیدالشهدا (ع)  در آن متبلور است . حتی در تمام خطبه هایی که ایشان در بین راه می‌خوانند هم حماسه موج می‌زند .

صاحب کتاب حماسه حسینی در این بخش چنین تصریح می کند: در شب عاشورا که همه ی راه های ظاهری مقابله با دشمن بر حضرت حسین (ع) بسته شده بود ، هرکسی جز اباعبدالله (ع) در آن شرایط بود زبان به شکایت باز می‌کرد . اما امام حسین (ع) یاران شان را جمع کردند و طوری سخن گفتند که گویا همه چیز مساعد است ! واقعا هم برای کسی که هدفش حکومت دنیوی نبود ، شرایط مساعد بود ! تا آخرین لحظات ، تمام رفتار ها و سخنان و سکنات حسین بن علی (ع) حق خواهی و حق پرستی بود و موجی از حماسه را به همراه داشت . زمانی که تیر آخر بر سینه ی سیدالشهدا (ع) می‌خورد و ایشان ناخواسته روی زمین می‌افتد آیا کسی شنیده که ایشان حرفی از تسلیم بزند ؟ امام حسین (ع) در همان لحظات هم رو به قبله ای که هرگز از آن منحرف نشده بود می کند و می فرماید : به رضای تو راضی هستم و به امر تو تسلیم هستم ای فریادرس فریادخواهان ! و این همان روح حماسی امام عاشقان حضرت حسین (ع) است  .

منبع : جلد اول کتاب حماسه حسینی

مولف: متفکر شهید استاد مرتضی مطهری

صفحات:۱۴۲_۱۵۷

تلخیص : زهرا ذاکری